Euclid Misyonu: Evrenin Sırlarını Keşfetmeye Devam Ediyor
Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) evrenin en büyük gizemlerini çözme amacıyla başlattığı Euclid misyonu, yalnızca bir haftalık gözlem sürecinde 26 milyon galaksi tespit etmeyi başardı. Bu çarpıcı bulgular, uzayın derinliklerine dair eşsiz bir pencere açarak gökbilimcilerin karanlık madde ve karanlık enerji gibi evrenin en büyük bilinmezlerini anlamalarına yardımcı olacak.
Temmuz 2023’te fırlatılan ve Şubat 2024’te veri toplamaya başlayan Euclid Uzay Teleskobu, evrenin büyük ölçekli yapısını haritalamayı hedefliyor. Galaksilerin şekilleri, boyutları ve dağılımı üzerinden bu yapıyı incelemek, bilim insanlarının evrenin yaklaşık yüzde 95’ini oluşturan ancak ışıkla etkileşime girmediği için doğrudan gözlemlenemeyen karanlık madde ve karanlık enerjinin doğasını belirlemelerine yardımcı olabilir.
Evrenin Devasa Haritası Şekilleniyor
ESA’nın paylaştığı ilk veriler, kozmik ağ içindeki galaksilerin geniş çaplı organizasyonunu gözler önüne sererken, birçok galaksi kümesi, aktif galaktik çekirdekler ve süpernovalar gibi geçici gök olaylarını da içermektedir. Üç mozaik halinde sunulan bu ilk görüntüler, Euclid’in gözlem kapasitesinin ne denli büyük olduğunu ortaya koyuyor.
10,5 Milyar Işık Yılı Uzağa Uzanan Gözlem
Euclid’in tespit ettiği 26 milyon galaksi arasında, bazıları 10,5 milyar ışık yılı (Bir ışık yılı, ışığın bir yılda kat edebileceği mesafedir; kabaca 9,5 trilyon kilometredir) uzaklığa kadar uzanıyor. Bu uzak mesafelerde, evrenin gençlik dönemine dair ipuçları veren parlak kuasarlar da bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Euclid, aynı bölgeleri defalarca tarayarak, bu alanları daha da detaylı hale getirecek ve 2030 yılına kadar gökyüzünün üçte birini kapsayan devasa bir kozmik atlas oluşturacak.
Euclid, yüksek çözünürlüklü Görünür Görüntüleme Sistemi (VIS) ve yakın kızılötesi spektrometresi (NISP) sayesinde galaksilerin şekillerini ve mesafelerini ölçebiliyor. Bu gelişmiş teknolojiler, evrenin yüzde 95’ini oluşturan karanlık madde ve karanlık enerji hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacak.
- Günlük 100 GB veri üreten Euclid, önümüzdeki yıllarda 1,5 milyardan fazla galaksinin görüntüsünü yakalayacak.
- Bu devasa veri setinin analizinde yapay zeka ve vatandaş bilimi büyük rol oynayacak.
- Euclid ayrıca, uzak galaksilerden gelen ışığın ön plandaki madde tarafından bozulduğu bir fenomen olan yerçekimsel merceklenmeyi incelemek için de güçlü bir araçtır.
- Şu ana kadar 500’den fazla güçlü mercek adayı belirleyen misyon, yapay zeka ve uzman analizleriyle bu sayıyı binlerce yeni keşifle artırmayı planlıyor.
Euclid misyonunun ilk kapsamlı kozmoloji verileri ise Ekim 2026’da paylaşılacak. Bu veriler, bilim dünyasında devrim yaratma potansiyeline sahip ve evrenin yapısının daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacak.
