İçindekiler
Çin’den Ay’a Dev Radyo Teleskop Projesi
Çin, evrenin erken dönemlerini derinlemesine incelemek amacıyla Ay’ın Dünya’dan görünmeyen uzak tarafında dev bir radyo teleskop dizisi kurmayı planlıyor. Eğer bu proje hayata geçirilirse, Ay yüzeyinde inşa edilen ilk işlevsel radyo gözlemevi olacak.
South China Morning Post’un (SCMP) haberine göre, Çin’in önerdiği Ay teleskobu, kelebeğe benzeyen 7.200 anten içerecek. Bu antenler, kozmik sinyalleri yakalamak için ultra uzun dalga boylarında tasarlanmış durumda. Bilim insanları, bu sinyallerin evrenin en karanlık dönemlerine, hatta ilk yıldızların oluşumundan önceki zaman dilimlerine ışık tutabileceğini öne sürüyor. Dünya’nın atmosferi bu tür sinyalleri engellediğinden, Ay’ın uzak yüzü gökbilimciler için eşsiz bir gözlem noktası sunuyor. Çünkü bu bölge, Dünya’dan gelen radyo sinyali kirliliğinden tamamen korunmuş durumda.
Ay’da Devasa Bir Gözlemevi Kurulacak
Proje kapsamında, Çin Uzay Teknolojisi Akademisi ve Şanghay Astronomi Gözlemevi araştırmacıları, yaklaşık 30 kilometre genişliğinde ve 0,1 kilometrekarelik bir toplama alanına sahip bir radyo teleskop dizisi tasarladı. Bu devasa yapı sayesinde, hem evrenin “kozmik karanlık çağları” incelenebilecek hem de Güneş Sistemi dışındaki ötegezegenler keşfedilebilecek.
Çin’in, önümüzdeki on yıl içinde bu teleskobu inşa etmeyi hedeflediği bildiriliyor. Böyle büyük bir projeyi hayata geçirmek için, Çin, Ay’a göndereceği insansız ve insanlı görevlerden faydalanacak. Bilim insanlarına göre, teleskobun inşası son derece karmaşık bir mühendislik süreci gerektiriyor. Bu süreç, bilimsel cihazlar, haberleşme uyduları, robot teknolojileri ve lojistik destek sistemlerini kapsıyor.
Projenin Aşamaları
Projenin üç aşamadan oluşması bekleniyor:
- İlk Aşama: Chang’e 7 ve 8 görevleri kapsamında robotlar yardımıyla 16 test anteni yerleştirilecek. Bu süreç 1 ila 3 yıl sürecek ve kozmik karanlık çağlara dair ilk sinyallerin haritalanmasını sağlayacak.
- İkinci Aşama: Ay’a gönderilecek astronotlar, yaklaşık 100 antenlik ana bölümün kurulumuna yardımcı olacak.
- Son Aşama: Çin’in gelecekte inşa etmeyi planladığı Ay araştırma üssü aracılığıyla tam ölçekli anten ağı tamamlanacak.
Elbette bu planlar en iyi senaryolar için geçerli. Uzay projelerinde sıkça karşılaşılan gecikmeler, zamanlamalarda aksaklık yaşanma olasılığını artırıyor. Ay yüzeyinin engebeli yapısı nedeniyle, teleskop dizisinin kurulumu büyük bir mühendislik meydan okuması olarak değerlendiriliyor. Proje ekibi, geniş ve düz bir alan bulmanın zorluk yaratabileceğini belirtiyor.
NASA’nın Benzer Projeleri
Ay’ın uzak tarafına teleskop kurma fikri yeni değil. 2021’de NASA, Yenilikçi İleri Düzey Kavramlar Programı kapsamında, Ay yüzeyindeki bir krater içine devasa bir tel örgü teleskop yerleştirilmesini planlamıştı. NASA araştırmacıları, 1 kilometre genişliğinde bir çanağa sahip olan Lunar Crater Radio Telescope (LCRT) adlı bir proje önermişti. Bu yapının inşasında, Ay yüzeyinde hareket edebilen özel tırmanıcı robotlar kullanılacaktı. Ancak NASA, henüz bu projeyi uygulamaya koymuş değil. Eğer hayata geçirilirse, bu teleskop Güneş Sistemi’ndeki en büyük dolu açıklıklı radyo teleskobu olacak.
